Złote obrączki. Jaką próbę złota wybrać?

Gdy mamy już pomysł, gdzie chcemy kupić dane obrączki oraz ile zamierzamy na nie przeznaczyć musimy wybrać próbę (stop) z którego chcemy aby nasze obrączki zostały wykonane. Ma to wpływ na cenę oczywiście. Im wyższa próba tym droższe obrączki. Mowa oczywiście o uniwersalnych obrączkach ze złota. Ustawowo w Polsce obowiązuje prawo probiercze (ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 r.), co oznacza, że wyroby przeznaczone do handlu, podlegają obowiązkowi badania i cechowania przez specjalne organy probiercze. Wszystkie wyroby z metali szlachetnych, po uprzednim badaniu, powinny zostać opatrzone cechą probierczą, określającą rodzaj metalu szlachetnego oraz próbą, wyrażoną w częściach tysięcznych. Obowiązkowi cechowania nie podlegają wyroby ze złota lub platyny o masie mniejszej niż 1 gram oraz wyroby ze srebra o masie mniejszej niż 5 gramy w sztuce lub w dwóch sztukach, gdy w obrocie stanowią parę (np. kolczyki). Jednak dla każdego wyrobu z metalu szlachetnego powinna być przypisana jego masa i próba. Nowe wyroby z metali szlachetnych są ponadto oznaczane znakiem wytwórcy tzw. imiennikiem. Wyroby pokryte powłoką z metalu szlachetnego lub je przypominające posiadają znaki "metal" lub "met" lub znak próby złota, którą zostały pokryte, odznaczają je od wyrobów wykonanych wyłącznie z metali szlachetnych.

Na cesze probierczej zawarte są następujące informacje:

-Rodzaj metalu szlachetnego, z którego wykonany jest wyrób
-RYCERZ oznacza wyrób ze ZŁOTA
-KOBIETA oznacza wyrób ze SREBRA
-GŁOWA KONIA oznacza wyrób z PLATYNY
-Próbę, czyli informację o zawartości metalu szlachetnego w 1000 jednostkach
-Oznaczenie miejsca cechowania: B - Bydgoszcz/ G - Gdańsk/ H - Chorzów/ K - Kraków/ Ł - Łódź/ P - Poznań/ W - Warszawa/ V - Wrocław/ Z – Częstochowa

Stosuje się oznaczenia cyfrowe określające zawartość procentową czystego złota w wyrobie. I tak np. najpopularniejsza próba złota w Polsce 0,585 (14 ct - karatów) zawiera w 1 gramie 0,585g czystego złota oraz pozostałą część, czyli 0,415g innych metali (srebro, miedź, pallad, nikiel itp.), mających wpływ na jego trwałość i walory kolorystyczne.

Próba złota to sposób określenia zawartości złota w stopie, wyrażonej w promilach. Przykładowo: jeśli stop zawiera 50% czystego złota, to mówimy, że jest to złoto próby 500.

Czyste złoto jest bardzo miękkie i - aby było twardsze - domieszkowane jest innymi metalami. Aby ustandaryzować ilość złota i domieszki, wprowadzono tzw. próby złota:

pierwsza próba złota - 960

druga próba złota - 750

trzecia próba złota - 585

czwarta próba złota - 500

piąta próba złota - 375

szósta próba złota - 333

Istnieje jeszcze inny podział czystości złota, określanej w karatach, gdzie 1 karat odpowiada zawartości wagowo 1/24 czystego złota w stopie:

24-karatowe - próba 1000 (z definicji)

22-karatowe - próba 916

18-karatowe - próba 750

14-karatowe - próba 585

12-karatowe - próba 500

10-karatowe - próba 417

9-karatowe - próba 375

8-karatowe - próba 333

Tak więc złoto drugiej próby można określić jako: złoto próby 750 zawierające 75% czystego złota lub złoto 18-karatowe.

Nie raz spotykane są złote obrączki bez wyraźnie wybitej próby urzędowej. Na których zazwyczaj jest wybity numer np. 333 lub 585 oznaczający próbę złota, są to tzw. Cechowniki, które świadczą o użytej procentowej zawartości złota w stopie. Tutaj zaznaczam iż również są to pełnowartościowe wyroby, nawet jeśli nie posiadają znaku urzędu probierczego. Zazwyczaj takie produkty są wykonywane w ramach usługi jubilerskiej (na zamówienie u producenta lub złotnika), gdzie producent lub dany zakład złotniczy informuje wybijając cechownik, o danej zawartości złota w obrączce. Wyroby takie są zazwyczaj tańsze o koszt cechowania, który jak wiadomo dla złota również ma swoją istotną cenę.

Najbardziej popularne obrączki w Polsce wykonywane są zazwyczaj z żółtego 14-karatowego złota czyli złota próby 585. Choć w ostatnich latach popularność zyskują obrączki wykonane z białego złota czy też obrączki wykonywane ze złota próby 750 – 18 karatów, choć takie komplety są zazwyczaj na wstępie bardzo drogie Niestety jak to w życiu bywa wszystko ma swoje wady i zalety, o których musimy pamiętać. Osobiście polecam wybór żółtego złota, jest ono zdecydowanie najlepsze w obróbce i utrzymaniu charakteryzujące się bardzo ładnym połyskiem oraz tym „czymś” czym złoto urzeka każdego. Nie będę odradzał także białego złota, bo jak wiadomo wszystko ma swój urok. Generalnie warto pamiętać, że białe złoto zawiera zazwyczaj znaczące ilości niklu w stopie, który to jak powszechnie wiadomo wywołuje uczulenia lub podrażnienia skóry w skrajnych przypadkach alergie. Trzeba też powiedzieć, że białe złoto jest zdecydowanie bardziej twarde niż żółte oraz dodatkowo zabezpieczone RODEM - pierwiastkiem z grupy platynowców, w procesie galwanizacji nadając mu charakterystyczny wygląd i barwę. Oczywiście nie odradzam wyboru tego rodzaju złota, ale należy pamiętać o jego zawartości składowej, by uniknąć nie przyjemnych sytuacji podczas codziennego użytku tak owych obrączek.

Często padają pytania, czy warto wykonywać obrączki ze złota o niższej próbie niż 585. Mowa o próbie szóstej czyli p.333. Podstawowe, a wręcz z doświadczenia i obserwacji wynikające różnice to: Złoto próby 333 jest znacznie tańsze od złota próby 585, wynika to z ilości złota w stopie. Nie mniej jednak złoto-to złoto i tego nic nie zmieni. Czy będzie to próba trzecia czy szósta, zawsze będzie to złoto. Generalnie choć nie jest to reguła złoto próby 333 jest stosunkowo twardsze i ciut jaśniejsze. Choć zależy to od dodatku do stopu obrączek, jaki dodatek został użyty oraz od technologii wykonania tak owych obrączek. Na pewno obrączki te mniej się rysują niż dajmy na to złoto próby 750. Mówi się również o nieco większej odporności złota 333, choć różnica jest subtelna – wręcz niewyczuwalna. Ta sama objętość złota 333 jest trochę lżejsza od stopu 585. Faktem jest iż próba 333 jest również bardzo popularna i nie jest ona w cale gorsza od 585. Po prostu bardziej wynika to z faktu iż 585 była od czasów powojennych bardziej popularna w Polsce oraz jak do ostatnich lat był to optymalny stosunek ceny do zawartości czystego złota. Wpływ miał także na to fakt sprowadzanych wyrobów z Rosji (wyroby z czerwonego złota). Oczywiście znajdą się malkontenci dla których próba 333 jest bezwartościowa. Proszę brać poprawkę na to iż jest to zazwyczaj odradzająca konkurencja oraz producenci wykonujący biżuterie 14-karatową, którzy w obawie o słabą sprzedaż swoich wyrobów z wyższej próby obawiają się tak owych wyrobów wykonanych z próby 333 odradzając klientom jej stosowanie. Wiadomo tutaj pojawiają się względy ekonomiczne i to nie podlega dyskusji: Złoto próby 333 jest dużo tańsze od złota próby 585. Różnica w cenie jest bardzo widoczna oraz odczuwalna w dzisiejszych czasach. Nie mniej jednak dla osób, które nie chcą wydać dużych 4 cyfrowych kwot, za obrączki – ta próba jest w sam raz. Tutaj lepszej nie znajdziemy. Patrząc na obecną tendencje próba 333 znów wraca do łask, choć zapomniana nieco...